OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK:

Obsesyon (Takıntıya sebep olan düşünce biçimleri):

Kişinin kontrolü dışında tekrarlayan düşünce ve uyaranlardır. Kişiler bunun çok anlamsız olduğunu, kendilerini çok rahatsız ettiğini ancak bu düşüncelerden kurtulamadıklarını belirtirler. Bu takıntılar kişide iğrenme, korkma, şüphelenme veya kaygı gibi duyguları da beraberinde getirir. Kişiler bu düşüncelerin kendi beyinlerinin ürünü olduğunun farkındadır.

Sık görülen obsesyonlar şunlardır:

• Kirlilik: çevreden kan, tükürük, mikrop veya semen gibi kir bulaşması veya kişinin çevreye kir bulaştırması
• Kendi başına veya yakınlarının başına bir kötülük geleceği düşüncesi
• Kontrolünü kaybetme ve saldırgan davranışta bulunma korkusu
• Tekrarlayan ve kontrol edilemeyen cinsel düşünceler
• Dinle ve ahlaki değerlerle aşırı uğraşma vb.

Kompulsiyon (Takıntılı davranışlar ile başa çıkmak için geliştirilen ritüeller):

Kişiler takıntılı düşüncelerden kurtulmak için akıllarına başka düşünceleri getirirler veya bazı davranışlarda bulunurlar bu tür düşünce ve davranışlara kompulsiyon denir. Takıntılı düşünceler kaygı artışına neden olurken kompulsiyonlar kaygıyı azaltır. İlerlemiş OKB türlerinde bazen bu kompulsiyonlar kişinin tüm gününü alabilir.

Sık görülen kompulsiyonlar şunlardır:

• Temizlik: saatlerce el yıkama, banyo yapma veya tekrar tekrar ev temizleme gibi. Bu şekilde el yıkayarak günde bir kalıp sabun bitiren veya çamaşır suyu ile elini yıkayan kişiler sıktır.
• Tekrarlama: takıntılı düşünce ile oluşan sıkıntıyı gidermek için tekrarlayan davranışta bulunma veya akıldan başka düşünceleri geçirme gibi. Yakınlarının başına kötü bir şey geleceğini düşünen kişi bunun olmaması için halen yapmakta olduğu davranışı ikinci kez yaparak bu düşünceden kurtulabilir (yolda yürürken aynı yolu geri dönüp tekrar yürümek gibi)
• Kontrol etme: evine bir şey olacak veya yangın çıkacak korkusu ile tekrar tekrar kapıyı veya tüpün kapalı olup olmadığını kontrol etmek gibi.
• Sayma: yolda yürürken kaldırım taşlarını sayma veya araba plakalarını okuma, günlük işleri yaparken belli sayılarda tekrar etme v.b.(örneğin kazağını beş kere giyip çıkarma veya aynı yere üç kere gitmeme gibi)
• Tamamlama: bu kompulsiyonu olan kişiler bir dizi davranışı mükemmel olana kadar tekrar tekrar yaparlar. Örneğin kirlilik takıntısı olan bazı kişiler el yıkamadan önce lavaboyu, musluğu ve sabunu yıkar (genelde belli sayıda) daha sonra belli sayıda elini yıkar ve elini yıkadıktan sonra tekrar aynı işlemi tekrarlar.
• Aşırı tertipli ve düzenli olma: örneğin çalışma odasında her şeyin simetrik durması veya masanın üstündeki her şeyin belirli bir sıra ile dizilmesi gibi.

Yukarıda sayılanlar dışında sayı sayma, aşırı liste yapma veya aşırı dua etme gibi başka kompulsiyonlarda olabilir.